In het nieuwe jaar begint er een jaartraining horend bij het boek ‘je levenswiel in beweging’. In deze cursus leer je je levensverhaal schrijven aan de hand van de Keltische jaarfeesten, en gaan we echt op zoek naar de verborgen schatten en lessen binnen jouw eigen levensloop. Tien gezellige leerzame en leuke zaterdagen in Nieuwleusen, waarbij we met hoofd hart en handen aan de slag gaan. Met een vegetarische lunch inbegrepen. Meer info volgt nog.

E75-

De natuurlijke cyclus van je eigen levensverhaal; Keltische wijsheid voor het leven van nu.

De Kelten. Alleen al de naam spreekt vaak al enorm tot de verbeelding. Geluiden van harpen en in nevelen gehulde natuurgebieden in Groot Brittannië doemen al gauw voor je geestesoog op. Maar ook op Nederlandse bodem leefden er ooit Keltische stammen. Met name rond de grote rivieren en daaronder in het zuiden van het land waren zij te vinden. Nijmegen en bijvoorbeeld het in provincie Utrecht gelegen stadje Wijk bij Duurstede hebben Keltische wortels.
Met ‘Kelten’ worden officieel de volkeren en stammen bedoeld die voor het begin van de jaartelling een Keltische taal spraken, ook in de Nederlandse taal zijn nog woorden die een Keltische stam hebben, zoals bijvoorbeeld het woord ‘deur’ dat afstamt van ‘Duir’. Dit was in het Keltische alfabet het letterteken voor de Eikenboom, en werd tevens werd gebruikt om ‘wijsheid’ en ‘doorgang’- of deur dus, mee aan te duiden. 

De oorsprong van de Keltische stammen lag ergens in centraal Europa. Van daaruit zwermden zij uit naar alle windrichtingen, en kwamen zo ook in de Lage Landen, en op de eilanden van Groot Brittannië terecht. Terwijl de rest van Europa een komen en gaan van stammen en volkeren te verduren krijgt, blijft de Keltische samenleving aan de andere kant van het Kanaal redelijk goed in takt waardoor de Keltische wereld vooral met deze contreien word geassocieerd. 
Eigenlijk weten we niet zo heel veel over het leven van de Kelten, dit heeft er vooral mee te maken dat zij een mondelinge traditie hadden waarbij de wijsheid van hart tot hart werd overgebracht en niet op schrift werd gesteld. Een alfabet was er wel, maar dat diende niet om de geschiedenis bij te houden. De Kelten werden geleid door de Druiden, de geleerde mannen die de geschiedenis en rechtspraak uit hun hoofd leerden, die het schrift gebruikten voor magische doeleinden. Wat we nu nog weten van de Kelten komt voort uit de verhalen die andere volkeren -zoals bijvoorbeeld de Romeinen- over hen opgeschreven hebben, volksverhalen, en de vondsten van kunstschatten die zij offerden aan heilige plekken in de natuur .

Hoewel concrete informatie over de facts and figures van de Keltische wereld dus maar sporadisch te vinden is, des te meer is er overgebleven van de ziel en de religie van deze samenleving. De Kelten waren een volk dat zeer intens leefde met de wijsheid van de natuur, onbewust wisten zij dat de kracht van de seizoenen en de jaarcyclus met hun persoonlijke leven samenhing en tegelijkertijd al hun persoonlijke problemen oversteeg. De natuurlijke krachten van aarde lucht water en vuur -waar we tegenwoordig vaak nog maar weinig bewuste aandacht aan besteden- waren voor de Kelten belangrijke heilige verschijnselen die met gepaste eerbied behandeld dienden te worden. In de Keltische wereld had alles wat de natuur voorbracht een betekenis. Je zou kunnen zeggen dat zij, -net als kleine kinderen-, nog een ‘magisch bewustzijn’ hadden. Vanuit deze beleving kenden zij aan dingen als stenen en poelen sacrale en levende eigenschappen toe. 
Voor de Kelten was dus al het leven heilig, de natuur was als hun moeder die voor hen zorgde. De dood was niet iets afschrikwekkends, want net zoals de natuur in de herfst sterft en in de winter volledig dood lijkt, komt zij in de lente weer volledig tot leven. Dit was een diepe wijsheid waarnaar zij leefden en ook stierven, want getuige de door de Romeinen overgeleverde oorlogsgeschiedenis werd er over de dood niet moeilijk gedaan. 

Wat op spiritueel gebied het meest in het oogspringende overblijfsel van het Keltendom is, is het wel Keltisch jaarwiel. Door de moderne heidenen en heksen omarmt en tot een belangrijk middelpunt gemaakt van hun religieuze beleving. De Kelten vierden het leven, dat hen als heilig voorkwam, iedere dag opnieuw. En hoewel het waarschijnlijk aan de Druiden voorbehouden was om de diepere geheimen te doorgronden waren de Kelten als landbouwvolk in ieder geval aangewezen op een gedegen kennis van deze natuurlijke cyclus omdat ze –heel simpel gezegd- voor eten en het voortbestaan van de stam zorgde. 

Het Keltisch Jaarwiel bestaat uit acht periodes die gemarkeerd werden door ‘jaarfeesten’. Eigenlijk is het een wat verder toegespitste variant op de ons welbekende vier seizoenen, heel basaal gezien een kalender die aangaf wanneer het tijd was om te zaaien en te oogsten en alles hiertussen in. 

Bij de Kelten begon het nieuwe jaar, een nieuwe wending van het jaarwiel, op het moment dat de winter voor de deur stond. Als de natuur zijn leven volledig teruggetrokken had, werd dit gevierd met het feest Samhain (ook wel Halloween) op de eerste novembernacht. Daarna kwam de periode van midwinter, de voorloper van ons kerstfeest. Gevolgd door Imbolc, de tijd waarin de eerste roerselen van het leven zich weer voordoen in de vorm van sneeuwklokjes en de geboorte van lammeren. Dan komt Ostara, het lentefeest wat later Pasen is geworden. Gevolgd door Beltane op de eerste mei-nacht, bekendstaand als het vruchtbaarheidsfeest. Dan komt midzomer, de langste dag op 21 juni. Lughnasadh in augustus is de periode van de graanoogst, en Mabon in september; het feest van het oogsten van de vruchten. Hierna draait het wiel weer naar Samhain, om geboorte te geven aan een nieuw jaar.

Heden ten dage zijn de meeste mensen niet meer zo afhankelijk kennis van de seizoenen wat betreft hun overleving, maar het Keltisch jaarwiel kan zeker nog voor voedsel zorgen; voedsel voor de ziel.
Omdat de symboliek van het Keltisch jaarwiel zo eenvoudig is, kan het heel makkelijk gebruikt worden als metafoor om je eigen persoonlijke leven mee te duiden. Ieder leven kent een geboorte, groei, verval en dood. Net zoals alles in de natuur. Een verband leggen tussen de getijden die zich meestal vooral buiten te deur afspelen en je eigen levensloop is een mooie insteek om je levensverhaal te duiden.

Een brei aan informatie

Het leven dat je tot nu toe geleefd hebt is vaak een grote verzameling feitjes en subjectieve ervaringen die nou eenmaal zo gelopen zijn. Heel vaak komt men pas tot een wat dieper schouwen op het moment dat je vastloopt en er naar oorzaken voor de stagnatie gezocht moet worden. Waar in de persoonlijke geschiedenis ging het mis, wat ging er verkeerd? Vragen als dit kunnen gemakkelijk beantwoord worden als je naar je levensverhaal gaat kijken, maar bij deze aanpak ligt de focus meestal toch op de wat problematischere zaken. Er is meer dan dit, het levensverhaal kan je informatie leveren over je aanleg, je talenten, eenmaal in contact met je rode draad kan je losse eindjes aan elkaar knopen en van daaruit een nieuwe draad laten ontstaan.

Je kan het Keltisch jaarwiel min of meer over je leven ‘heen leggen’, om te kijken waar overeenkomstigheden zitten. Het zijn vaak op die plekken die min of meer symbolisch overeenkomen dat er interessante vondsten te ontdekken zijn. Zo heb ik bijvoorbeeld ‘toevallig’ mijn eerste grote seksuele ervaring gehad op de avond van vruchtbaarheidsfeest Beltane, terwijl ik toen nog helemaal niet met Kelten of natuurcycli en jaarwielen bezig was. Uiteindelijk het heeft deze gebeurtenis een heel belangrijke impuls gegeven aan hoe ik mijn leven daarna heb vormgegeven.

Een prettige bijkomstigheid naast het vinden van de wijsheden van je eigen leven, is dat het kijken naar je leven met de natuurlijke cadans als kader zorgen dat je verbondenheid kan ervaren met ‘het grotere geheel’. Iets waar lyrisch over gesproken wordt als het terugkeren naar de natuur waar velen inmiddels steeds meer naar verlangen. 

Door inzichten uit het Keltisch jaarwiel te gebruiken kan je aanzienlijke dingen over jezelf te ontdekken die je inzicht geven in waar je nu bent, zodat je weloverwogen stappen in de toekomst kan zetten wetende wat je zo ongeveer kan verwachten. 

Vraag jezelf af bij de hier onderstaande vragen, waarom eigenlijk? Hoe is dat zo gekomen? 

Bij de levensfasen waar je nog niet bent geweest kan je je een voorstelling maken hoe je denkt (of wilt) dat die fase er voor jou uit zal zien. Als je dat doet maak je gebruik van de scheppende kracht van de je natuur die de Kelten met zoveel overgave vereerden, want je zal zien dat je automatisch voortborduurt op de informatie die de andere spaken je al opgeleverd hebben en er tegelijkertijd iets geheel nieuws van maakt.


Jaarfeest Imbolc (1 februari), levensfase 0-7 jaar

Babytijd in de natuur, babytijd in je eigen leven!
Kies een paar beelden uit je babytijd die heel betekenisvol zijn voor jou.
De natuur is nog winterig, maar vanuit de koude bodem piepen de eerste dappere sneeuwklokjes omhoog. Op een zonnige dag kan je de lente al bijna ruiken, ook al vriest het dat het kraakt. Toen je werd geboren was je leven net zo pril en kwetsbaar als de winterbloemen. Er is belofte, je bent volledig over geleverd aan de zorg van andere mensen. 

Wat van hoe je nu bent heb je meegenomen uit deze fase?

Denk aan heel primaire dingen;

Bijvoorbeeld:

  • Wat at je in deze periode van je leven graag, wat is je lievelings eten nu?
  • Welke kleuren waren destijds belangrijk voor je? Welke kleuren passen nu bij jou?
  • Hoe was het contact met je moeder in deze fase? Hoe is deze nu?


Jaarfeest Ostara (21 maart), levensfase van 7-14 jaar

Ostara is een zonnefeest en wordt ook wel de lentenacht-evening of lente-evening genoemd, omdat dag en nacht even lang zijn, maar de zon aan kracht zal winnen. Dit is voor de meeste mensen een heerlijke tijd, een tijd van uitgelatenheid en blijdschap. De aarde is ontwaakt en overal komt het langverwachte prille groen weer terug in de natuur. Dit is de fase die geheel in het teken staat van spelenderwijs leren. In deze periode barsten de meeste kinderen van de energie. Heel onbevangen en vol levenslust beginnen ze aan talloze projecten zoals school en hobby’s. 

Wat van hoe je nu bent heb je meegenomen uit deze fase?

Bijvoorbeeld:

  • Wat speelde je graag? En wat voor werk doe je nu?
  • Met wat voor kindjes had je goed contact? Hoe ziet je vriendenkring er nu uit?
  • Hoe ging je om met de leerstof op school? Hoe leer je nu?


Jaarfeest Beltane (1mei), levensfase 14-21 jaar

We kunnen er nu echt niet meer omheen, de lente is in volle bloei. De natuur omringt ons met het friste groen van de nu tot wasdom gekomen bladeren, doorspekt met bloesems en paradijselijke geuren. Dit is een heerlijke tijd, het is nu vaak al echt warm buiten zodat de winterkleding naar zolder kan. Dit is de fase van je leven waarin de tot wasdom komende seksuele gevoelens het meest kenmerkend zijn; de puberteit. Naast de nieuw ontdekte wereld van romantische gevoelens en seksualiteit zijn er vooral ook heftige kanten aan deze periode waarin de schaduwkant van de persoonlijkheid zich vaak sterk laat gelden.

Wat van hoe je nu bent heb je meegenomen uit deze fase?

Bijvoorbeeld:

  • Hoe was je eerste seksuele contact? Hoe ga je nu om met deze energie?
  • Wat was er moeilijk voor je in de puberteit? Heb je die moeilijkheden overwonnen?
  • Hoe waren je ideeën over relaties destijds? Hoe sta je er nu in?


Jaarfeest Midzomer (21 juli) Levensfase 21-28 jaar.

Het Keltische Midzomer is eigenlijk de eerste dag van de zomer. Meestal heb je op deze dag dan ook nog niet het gevoel dat het hartje zomer is. Maar 21 juni is wel langste dag van het jaar. De levensreis heeft je tot het begin van de zomer van je leven gebracht. Je hebt nu je (voor)opleiding af en hebt een –voorlopige – richting in je leven gekozen, qua studie of werk. Je hebt nu de vrijheid om je eigen weg te gaan. 

Wat heb je meegenomen uit deze fase?

  • Ben je destijds op jezelf gaan wonen? Hoe woon je nu?
  • Wat studeerde je? Ben je geworden waarvoor je studeerde?
  • Was er iets gaande in de maatschappij waarover je frustreerde? Hoe ga je daar nu mee om?


Jaarfeest Lughnasadh (1 augustus) Levensfase 28 tot 35 jaar

Dit is de tijd van de graanoogst. Van origine is het vaak droog en warm, afgewisseld met hevige onweersbuien die de naar water snakkende planten weer een beetje oppeppen. 
In deze levensfase ontstaat vaak de behoefte om eens goed na te denken over je leven. Wat heb je tot nu toe gedaan? Wat verwacht je voor de toekomst? Heel vaak hebben we in deze fase onze wilde haren al achter ons gelaten en kunnen we redelijk open en eerlijk kijken naar onszelf en onze levensloop.

Wat heb je meegenomen uit deze fase?

  • Heb je offers gebracht in deze periode? Wat hebben die je nu opgeleverd?
  • Wat zou heb je je ergens aan verbonden? Is dit verbond er nu nog?
  • Wat betekende ‘volwassen’ zijn voor je? En nu?



Jaarfeest Mabon (21 september) Levensfase 35 tot 42 jaar.

Na de graanoogst is het tijd voor de fruitoogst. Ook bij dit jaarfeest is het een belangrijk gegeven dat dag en nacht ongeveer even lang zijn. Er is een evenwicht, net als bij Ostara, maar hier ligt de nadruk op het langzaam afnemende licht, dit is het begin van de donkere tijd waarin je geniet van de laatste warme dagen van het jaar.
Als we kijken naar de levensverwachting van de westerse mens van tegenwoordig is deze fase feitelijk het levensmidden. Het verleden heeft zijn oogst voor je achtergelaten en je plukt daar nu de vruchten van. Voor je ligt een enorm gebied aan mogelijkheden, maar ook de wetenschap dat het vanaf nu met een aantal dingen bergafwaarts zal gaan.

Wat heb je meegenomen uit deze fase?

  • Had je het gevoel jezelf goed te kennen? Hoe goed ken jezelf nu?
  • Had je het gevoel je jeugd achter je te laten? Wat betekend jeugd nu voor je?
  • Kon je veel ruimte maken voor genieten in deze fase? Hoe doe je dat nu?


Jaarfeest Samhain (1 november) Levensfase 42 tot 49  jaar.

Als het weer over het algemeen guur en onvoorspelbaar is, wordt het feest van Samhain gevierd. Met Samhain (ook wel Halloween genoemd), zijn de symbolische sluiers tussen de werelden van de levenden en de doden op z’n dunst. Hierdoor was volgens de Kelten contact met overledenen mogelijk en kunnen de geesten van hen die overgegaan zijn, bij wijze van spreken vrijelijk op aarde ronddolen. Samhain is naast het feest van de dood ook het Keltische nieuwjaarsfeest, een nieuwe ronde van het jaarwiel wordt ingezet. 
Je hebt, als het goed is, bereikt wat je wilde. Over het algemeen is alles nu in kannen en kruiken. Maar juist vanuit deze rust ontstaat nu de behoefte om de wereld met nieuwe ogen te bekijken. Je hebt in de voorgaande levensfasen voor jezelf nieuwe normen en waarden gecreëerd en daar je leven naar ingericht, en nu krijg je de behoefte om alles nog een keer rustig te overdenken en te verinnerlijken. Wellicht ben je nu op zoek naar ‘grotere’ waarheden die de regels van het alledaagse overstijgen. 

Wat heb je meegenomen uit deze fase?

  • Hoe dacht je over de dood en eindigheid in deze fase? Hoe is dat nu?
  • Wat was je grootste angst in deze tijd? Wat heb je daarmee gedaan?
  • Waar heb je afscheid van moeten nemen in deze fase? Hoe is dat nu?


Jaarfeest Yule (21 December) Levensfase 49 tot 56 jaar.

In de donkerste tijd van het jaar, als het buiten koud is en de avond vroeg invalt, wordt de langste nacht gevierd. Vanaf nu zullen de dagen weer steeds langer worden. Een thema om bij stil te staan in deze nacht is om je te realiseren dat de duisternis niets perse iets bedreigends of leegs hoeft te zijn. De donkerte is als een baarmoeder van oneindige mogelijkheden, van waaruit het lang verwachte licht weer ontstaat. 
In de bij Yule horende levensfase is de strijd en de onrust van de vorige fasen vaak afgerond en heb je deze achter je kunnen laten. Er is meer rust gekomen, de laatste kansen zijn benut en over het algemeen is er vrede met het leven en de situatie zoals die momenteel is. In het contact met jezelf kun je merken dat je minder oordelend bent, minder moet, maar dat je een heel eerlijk en open beeld hebt van hoe je in het leven staat en wat uniek is voor jouw manier van met de dingen omgaan.

Wat heb je meegenomen uit deze fase?

  • Wat waren je persoonlijke wijsheden? Wat doe je daar nu mee?
  • Hoe kwam je tot stilte in jezelf? Wat werkt momenteel voor je?
  • Heb je anderen iets waardevols mee kunnen geven? Wat doe je nu met deze inzichten?


Hoe verder?

Na deze acht spaken van het Keltische levenswiel doorlopen te hebben houdt het natuurlijk niet op, het wiel draait verder en komt weer opnieuw bij de winterse sneeuwklokjes-sfeer sfeer van Imbolc aan. Heel vaak zien we in die fase -de levensfase van 56 tot 63-, dat je bijvoorbeeld grootouder wordt en zo de kwaliteiten van de Imbolc- babytijd fase vanuit een ander perspectief beleefd. 

Wat kan je verder doen nu je alle spaken van het Keltische jaarwiel hebt doorlopen? Kijk eens wat voor betekenis je antwoorden, in je leven van hier en nu hebben. Neem de tijd om te onderzoeken of je de overeenkomst tussen de fasen van de natuur en je persoonlijke groei kan herkennen. Misschien kan je iets ervaren, van wat de Kelten moeten hebben gevoeld; een diepgaande grote eerbied voor het wonder dat leven heet. Iets dat koste wat kost gevierd moet worden omdat wij als mens –al vergeten wij het soms- toch ook echt deel uitmaken van die allesomvattende rijkdom van de natuur. En het zou zomaar kunnen dat heel wat problemen opgelost kunnen worden op het moment dat wij ons dit weer ten volle realiseren.

Femke Bloem is schrijfster van het boek ‘Je levenswiel in beweging’  waarin een bijzondere methode van biografisch werken aan de hand van het Keltisch Jaarwiel wordt gepresenteerd. De lezer wordt in dit boek uitgedaagd een nieuwe inspirerende kijk op het persoonlijke levensverhaal en het verband met de natuurlijke cycli te onderzoeken en daarin zijn eigen wijsheid te vinden.